Drony a polskie prawo

Dziękuję za Wasze pytania dotyczące tego co szczególnie Was interesuje w kontekście dronów i prawa. Dzisiaj na nie odpowiem. No to zaczynamy.

W przypadku dronów, które mogą rejestrować obraz nie możemy ograniczać się wyłącznie do myślenia o prawie lotniczym. O ile w przypadku gdy łącznie spełniamy przesłanki:

 

---

• dron (z całym ekwipunkiem/ o maksymalnej masie startowej) waży poniżej 25kg,
• lot drona ma charakter rekreacyjny/sportowy (nie zarabiamy dzięki “pracy” drona),
• lot odbywa się w zasięgu wzroku operatora,
• lot odbywa się w niekontrolowanej przestrzeni powietrznej (klasa G) z wyłączeniem wszelkich elementów niesklasyfikowanych (strefy D, P, R, TSA, inne) i kontrolowanych (CTR, TMA), które mogą znajdować się w przestrzeni G,
• lot odbywa się z zapewnieniem ciągłej kontroli poprzez zdalne sterowanie przy użyciu fal radiowych,
• lot odbywa się za zgodą właściciela terenu,
• lot odbywa się w dobrych warunkach meteorologicznych oraz nie narusza ograniczeń w ruchu lotniczym na danym terenie,

 

---

nie jest wymagane uzyskanie zezwolenia na lot to jednak otwartym pozostaje zawsze ustalenie czy wymagane jest pozyskanie zgody od osób, którym będą wykonywane zdjęcia lub, które będą nagrywane.

 

---

Jeżeli zamierzasz filmować grupę – nie będziesz kadrował na poszczególne osoby –  to nie musisz uzyskać zgody. W każdym innym przypadku rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej.

  

---

Drugi wyjątek kiedy zgoda nie jest wymagana dotyczy osób powszechnie znanych jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nie funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych. Nadmieniam jednak, że filmowanie np. artysty w czasie koncertu na scenie przy użyciu drona może być jednak zabronione i wyraźnie powinno to zostać określone przez organizatorów.

Loty można podzielić najprościej na:

– niekomercyjne i komercyjne,

– w zasięgu wzroku i poza zasięgiem wzroku operatora drona,

– loty dronami o maksymalnej masie startowej do 25 kg i powyżej,

– w przestrzeni powietrznej niekontrolowanej i kontrolowanej.

  

---

W zależności od rodzaju lotu i drona na operatorze będą spoczywały inne obowiązki prawne. Dość szczegółowe opracowanie na ten temat przygotował Michał Zawadzak, który w ubiegłym tygodniu komentował w “Ciekawe startupy” drona-leśnika.

  

---

Jednak zawsze priorytetem będzie zapanowanie nad maszyną co może nie być łatwe dlatego loty np. w parku nad głowami ludzi nie są dobrym pomysłem. Potencjalne uderzenie w głowę nie będzie tylko delikatnie odczuwalne, ale może stanowić zagrożenia dla zdrowia a nawet życia gdy dron będzie spadał z wysokości (np. na linii drzew, ok. 10 m).

  

---

Warto pamiętać, że w terenie zabudowanym czy leśnym, w okolicy anten/nadajników, komunikacja na linii dron – operator może zostać zakłócona. Dron może oddalić się na niekontrolowaną, znaczną wysokość czy odległość dlatego korzystanie z dronów, o ile nie jest zabronione na danym terenie, powinno zostać poprzedzone testami bezpieczeństwa maszyny.

  

---

Jeżeli myślisz o wykorzystaniu drona w biznesie to nieuniknione będzie uzyskanie licencji/ świadectwa kwalifikacji/ certyfikatu UAVO. Ulotkę przygotowaną na ten temat przez Urząd Lotnictwa Cywilnego znajdziesz tutaj.

Uzyskanie licencji/ świadectwa kwalifikacji/ już teraz jest wymagane przepisami prawa lotniczego. Wymagane jest zdanie egzaminu. Obecnie w przypadku lotów w zasięgu wzroku (VLOS) ukończenie szkolenia nie jest obligatoryjne by móc zdawać egzamin. To się jednak zmieni i być może już w połowie tego roku. Odbycie szkolenia, którego ukończenie będzie warunkować dopuszczenie do zdawania egzaminu, będzie obowiązkowe.

Operator drona powinien uzyskać zgodę od właściciela terenu. Jeśli jej nie uzyska nie powinien kierować maszyny na dany teren. Właściciel terenu może zabezpieczyć drona  na poczet ewentualnego postępowania w sprawie i zgłosić naruszenie. Jednak nie powinien celowo niszczyć mienia. Jeżeli np. drona strąci maszyna rolnicza w czasie pracy to właściciel terenu może nie tylko zgłosić naruszenie, ale i domagać się roszczeń od właściciela drona jeżeli poniósł jakieś szkody (np. uderzenie spowodowało zatrzymanie pracy jego maszyny i spowodowało koszty związane z jej ponownym uruchomieniem albo zderzenie wygenerowało koszty związane z oddaniem do serwisu sprzętu rolniczego celem dokonania przeglądu).

Nie słyszałam o takim ataku w warunkach niekontrolowanych.

Drony i prawa autorskie

Twórcą może być tylko człowiek. W przypadku drona – operator. Jednak zdjęcie musi mieć charakter autorski by można było nazwać je utworem. Co to znaczy? Zdjęcie musi, przede wszystkim, być twórcze.

  

---

Jeżeli operator ustawi drona pod odpowiednim kątem, na wybranej wysokości, ustawi filtry, wyczeka moment itp (chodzi o stworzenie kompozycji zdjęcia, zaangażowanie wyobraźni) będzie można uznać zdjęcie za utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Twórcą zaś będzie operator, który drona ustawiał zgodnie ze swoim pomysłem na zdjęcie. W innym wypadku proces będzie miał charakter techniczy, a zdjęcie nie będzie przedmiotem prawa autorskiego.

Jeśli chcesz sterować dronem pamiętaj, że to operator:

1) zapewnia, aby każdy bezzałogowy statek powietrzny będący w jego dyspozycji był używany w sposób niestwarzający zagrożenia dla osób, mienia lub innych użytkowników przestrzeni powietrznej;

2) wykonuje lot z uwzględnieniem warunków meteorologicznych oraz informacji o ograniczeniach w ruchu lotniczym;

3) wykonuje lot w sposób zapewniający bezpieczną odległość od osób i mienia, w przypadku awarii lub utraty kontroli nad modelem latającym lub bezzałogowym statkiem powietrznym;

4) ponosi odpowiedzialność za decyzję o wykonaniu lotu oraz jego poprawność.

---

• Jeżeli operator nie posiada świadectwa kwalifikacji to podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.
• Jeżeli dron znajdzie się w strefie powietrznej, w której nie powinien, to operator drona może odpowiadać za naruszenie na podstawie odpowiednich przepisów prawa. Najsurowiej z pewnością wtedy gdy zostanie uznane, że lot spowodował katastrofę w ruchu lądowym lub powietrznym (kara pozbawienia wolności od roku do lat 10 / w przypadku nieumyślnym od 3 miesięcy do 5 lat)